 |
 |
||
ภาวะการกดไขกระดูกจากพิษของยาเมโธเทรกเซทในผู้ป่วยโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ : รายงานผู้ป่วย
์
มนทกานต์ อิทธิอมรเลิศ
ณิชกานต์ ศิริชุมพันธ์
ภาวะการกดไขกระดูกเป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบได้ไม่มากภายหลังการใช้ยาเมโธเทรกเซทในผู้ป่วยโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ แต่เป็นผลข้างเคียงที่รุนแรงและอันตรายถึงชีวิตได้ จึงควรได้รับการวินิจฉัยอย่าง รวดเร็ว โดยการวินิจฉัยภาวะนี้ต้องอาศัยการวัดระดับยาเมโธเทรกเซทในเลือด ซึ่งจะลดลงไปตามเวลาและอาจทำให้ การวินิจฉัยเป็นไปได้ยากหากไม่ได้รับการตรวจรักษาที่ทันท่วงที บทความนี้เป็นการรายงานผู้ป่วยหญิงไทยคู่ อายุ 79 ปี มีโรคประจำตัวเป็นโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์และความดันโลหิตสูง ได้รับ การรักษาด้วย ยาเมโธเทรกเซทขนาด 10 มิลลิกรัมต่อสัปดาห์ เป็นระยะเวลาติดต่อกัน 6 เดือน โดยไม่ได้รับ ยาโฟลิกมาก่อน ต่อมามีอาการเลือดออกง่าย จ้ำเลือดตามตัว แผลที่ปาก ถ่ายดำและซีด 1 เดือน ก่อนมาโรงพยาบาลได้รับ การตรวจเพิ่มเติมพบว่า มีภาวะเม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาวและเกล็ดเลือดต่ำ (pancytopenia) เบื้องต้นสงสัยว่า อาจเป็นจากภาวะการกดไขกระดูกจากยาเมโธเทรกเซท จึงได้เจาะระดับยาเมโธเทรกเซทในเลือด พบว่า มีค่า<0.02 µmol/L เมื่อทำการตรวจไขกระดูกเพิ่มเติม พบลักษณะคล้ายภาวะมะเร็งเม็ดเลือดขาว แต่ภายหลังการหยุดยาเมโธเทรกเซทและได้รับการรักษาด้วยลิวโคโวรินและโฟลิกเพียง 2 สัปดาห์ พบว่า ผลเลือดผู้ป่วยตอบสนองดีสามารถหยุดการให้เลือดได้ และผลการตรวจโครโมโซมพบผลปกติ จึงให้การวินิจฉัยว่าเป็นภาวะกดไขกระดูกจากยาเมโธเทรกเซท หลังหยุดยาเมโธเทรกเซทแล้ว ได้ติดตาม ผู้ป่วยต่อเนื่องก็ไม่พบว่าเกิดภาวะการกดไขกระดูกอีก
 |
Language |
||
| English | ||
| ภาษาไทย |
Information |
||
| สำหรับผู้อ่าน | ||
| สำหรับผู้แต่ง | ||
| สำหรับบรรณารักษ์ |
Home ThaiJo |
||
 |
||
| ฉบับ | |
| ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 (2566): กรกฎาคม - ธันวาคม |
Manual |
||
| For Author | ||
| For Reviewer |
เว็บไซต์ |
||
| โรงพยาบาลเจริญกรุงประชารักษ์ | ||
| www.ckphosp.go.th |
| บทความ | |
| รายงานผู้ป่วย |
สมาคมรูมาติสซั่มแห่งประเทศไทย. แนวเวชปฏิบัติเพื่อการวินิจฉัยและการดูแลรักษา โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ [อินเทอร์เน็ต]. 2557 [เข้าถึงเมื่อ 26 ส.ค. 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://drive.google.com/file/d/1B8sv1jmWU5HanwL1xDVuVeB2rN5d3lth/view
บุษรากร นิลพันธุ์. พิษจากเมทโทรเทร็กเสท (Methotrexate intoxication). จุลสารพิษวิทยา 2557;22:3-6.
Gutiérrez-Ureña S, Molina JF, García CO, Cuéllar ML, Espinoza LR. Pancytopenia secondary to methotrexate therapy in rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum 1996;39:272-6.
Morgan SL, Baggott JE, Vaughn WH, Young PK, Austin JV, Krumdieck CL, et al. The effect of folic acid supplementation on the toxicity of low-dose methotrexate in patients with rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum 1990;33:9-18.
Boey O, Van Hooland S, Woestenburg A, Van der Niepen P, Verbeelen D. Methotrexate should not be used for patients with end-stage kidney disease. Acta Clin Belg 2006;61:166-9.
Sultan S, Irfan SM, Ashar S. Acute promyelocytic leukemia: a single center study from Southern Pakistan. Asian Pac J Cancer Prev 2015;16:7893-5.
Chen Y, Kantarjian H, Wang H, Cortes J, Ravandi F. Acute promyelocytic leukemia: a population-based study on incidence and survival in the United States, 1975-2008. Cancer 2012;118:5811-8.
Zhao M, Liang L, Ji L, Chen D, Zhang Y, Zhu Y, et al. MTHFR gene polymorphisms and methotrexate toxicity in adult patients with hematological malignancies: a meta-analysis. Pharmacogenomics 2016;17:1005-17.
Hess JA, Khasawneh MK. Cancer metabolism and oxidative stress: insights into carcinogenesis and chemotherapy via the non-dihydrofolate reductase effects of methotrexate. BBA Clin 2015;3:152-61.